De schouder is een complex gewricht wat uit meerdere delen/structuren bestaat. Dit noemen we de schoudergordel.
Schouderklachten
De schouder
We beginnen met het uitleggen van de verschillende delen/structuren.
- De kop van de bovenarm die beweegt in de schouderkom. Dit noemen we een kogelgewricht.
- Het schouderblad (Scapula)
- Het sleutelbeen (Clavicula)
- Het schouderdak (Acromion)
- Spieren en pezen
- Gewrichtskapsel
- Banden (Ligamenten)
- Kraakbeen (Labrum)
- Slijmbeurzen
Omdat de kop van de bovenarm groter is dan de kom in het schouderblad is het schoudergewricht erg flexibel, maar bestaat er ook gevaar dat de bovenarm uit de kom schiet (schouderluxatie). Om de schouder te verstevigen zit er een ring van kraakbeen om de schouderkom (labrum) en een gewrichtskapsel van bindweefsel. Hier omheen zitten de spieren. De spieren zorgen ervoor dat we de schouder kunnen bewegen.
De beweging in het schoudergewricht is afhankelijk van een groep van 4 spieren (rotatoren). Deze spieren worden door pezen verbonden aan het bot.
Het gewrichtskapsel, de spieren en pezen vormen samen de rotator cuff, een beschermlaag voor het gewricht. Gewrichtsbanden en het gewrichtskapsel zorgen ervoor dat de botten stevig bij elkaar blijven.
Op de plekken waar wrijving kan ontstaan tijdens het bewegen van de arm, zitten slijmbeurzen. Een slijmbeurs is een holte met een stroperige vloeistof, die ervoor zorgt dat het gewricht soepel beweegt. De belangrijkste slijmbeurzen in de schouders zitten tussen het schouderblad en de bovenarm.
A-specifieke schouderklachten
Als de oorzaak van de schouderklacht niet exact duidelijk is en er zijn niet direct afwijkingen zichtbaar spreken we over A-Specifieke schouderklachten. Deze klachten kunnen ontstaan door hoge spierspanning en/of knopen in de schouderspieren, lichte disfunctie in bewegen, lichte instabiliteit of een verkeerde houding. Dit geeft vaak zeurende pijn rondom de schouder (blad), lichte bewegingsbeperking, uitstralende pijn naar arm/nek, stijfheid en een zwaar gevoel in de spieren.
Fysiotherapie is gericht op het verminderen van spierspanningen, verbeteren van de beweeglijkheid/stabiliteit, advies in houding en oefeningen.
Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.
Subacromiaal pijn syndroom (SAPS) / Impingement schouder / Slijmbeurs en Pezen
Een subacromiaal pijn syndroom (SAPS) is de nieuwe benaming van een inklemming in het schoudergewricht. Hiervoor werd dit een impingement genoemd, deze benaming komt nog veel voor, daarom wordt dit hier nog vernoemd.
Een subacromiaal pijnsyndroom (SAPS) is een inklemming van bepaalde weefsels in het schoudergewricht. De inklemming vindt plaats tussen de schouderkop en het schouderdak. Er zijn verschillende structuren die ingeklemd kunnen raken, zoals de rotator cuff spieren/pezen en de slijmbeurs (subacromiale bursa).
Oorzaak:
Een subacromiaal pijnsyndroom wordt vaak veroorzaakt door overbelasting, verstoord bewegingspatroon van de schouder, beschadiging van de rot cuff spieren of een trauma. De schouderkop staat vaak te hoog waardoor de ruimte tussen de schouderkop en het schouderdak verkleind. Hierdoor kunnen de rotator cuff spieren en de slijmbeurs bekneld raken tussen schouderkop en schouderdak.
Symptomen:
Een subacromiaal pijnsyndroom geeft vaak pijn en een duidelijke bewegingsbeperking. Het naar voren, zijwaarts bewegen en naar binnen draaien is vaak pijnlijk. De pijn straalt vaak uit van de schouder naar de bovenarm. Ook in de nacht kan het draaien en liggen op de schouder pijnlijk zijn.
Fysiotherapie is gericht op het verbeteren van de stabiliteit, coördinatie en kracht waardoor de schouder een beter bewegingspatroon krijgt. Het mobiliseren van de schoudergordel en het adviseren in oefeningen, juiste houding en aanpassing in activiteit is ook een belangrijk onderdeel van de behandeling.
Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.
Peestontstekingen Rotator cuff (Tendinitis)
Een peesontsteking rondom de schouder is een veel voorkomende klacht. Er zitten meerdere spieren rondom het schoudergewricht, deze zitten vast door middel van pezen aan het bot. Deze pezen brengen veel kracht over bij bepaalde bewegingen of activiteiten. De pees waarbij we dit het meeste zien is de supraspinatus pees. Deze spier zorgt voor stabiliteit van de schouderkop en het zijwaarts heffen van de arm en helpt de spier mee bij het roteren naar buiten toe. Als deze pees ontstoken raakt zwelt de pees op en krijgt de pees te weinig ruimte om tussen het schouderdak (acromion) en de schouderkop te bewegen.
Andere pezen rondom de schouder waarbij een ontsteking kan plaatsvinden zijn de infraspinatuspees, subscalpularispees en bicepspees.
Oorzaak:
Deze klachten komen met name voor wanneer de schouder veel overbelast wordt. Ook een verkeerde houding, trauma, verminderde beweeglijkheid van bovenrug en/of nek, schouderinstabiliteit en spierzwakte kunnen een oorzaak zijn. De ontsteking kan acuut ontstaan na een overbelasting, maar ook na maandenlang sluimerende klachten.
Symptomen:
De peesontsteking levert vaak een stekende pijn op bij het heffen van de arm, bewegingen boven schouderhoogte en rotatie naar binnen toe. De schouder kan warm aanvoelen en erop liggen is vaak pijnlijk.
Fysiotherapie is gericht op het tot rust brengen van de aangedane pees. Het is belangrijk de pees qua kracht en rekbaarheid te trainen. Daarnaast is het belangrijk de algemene stabiliteit van de schoudergordel te optimaliseren.
Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.
Schouderinstabiliteit
Schouderinstabiliteit is een relatief veel voorkomende blessure die gekenmerkt wordt door slap/zwak bindweefsel (ligamenten en gewrichtskapsel) rondom het schoudergewricht. Deze blessure kan vervelende schouderklachten veroorzaken en zorgt voor een vermindering van de stevigheid van het schoudergewricht met overmatige bewegelijkheid als gevolg.
Symptomen bij een niet-traumatische instabiliteit van de schouder:
Veel mensen met deze blessure hebben vrij weinig klachten. Wanneer er sprake is van een niet-traumatische schouderinstabiliteit, kunnen schouderpijn of schouder subluxatie (schouder bijna uit de kom) aanwezig zijn bij bepaalde activiteiten.
Symptomen bij een traumatische instabiliteit van de schouder:
Meestal is er sprake van traumatische schouderinstabiliteit, als er een trauma is geweest waarbij de schouder gedeeltelijk of volledig is gedislokeerd (bijv. uit de kom). Het trauma bevat vaak een gecombineerde beweging van de arm zijwaarts naar boven en de handpalm naar boven/buiten draaien. Dit zijn situaties zoals het vallen op een gestrekte arm of direct op de schouder. Na het trauma ervaart men vaak pijn bij bepaalde activiteiten of pijn tijdens rust. De schouder voelt duidelijk anders aan dan de andere schouder, met name s ’avonds en s ’morgens.
Fysiotherapie is gericht op het verbeteren van de stabiliteit van met name de rotator cuff, omdat deze de schouderkop en kom stabiliseert. Ook aan de stabiliteit en spieren van het schouderblad wordt aandacht aan besteed. Oefentherapie, advies in houding en activiteiten is belangrijk.
Therapieën: Fysiotherapie en oefentherapie
Frozen Shoulder (capsulitis adhaesiva)
Een frozen shoulder ontstaat door een ontstekingsreactie in het kapsel van de schouder. Dit zorgt voor een verdikking en verkleving van het kapsel. Hierdoor verstijft de schouder geleidelijk aan steeds verder. Het geeft een dof gevoel en zorgt voor een flinke bewegingsbeperking. Er zijn 2 vormen van een frozen shoulder. Bij de primaire vorm is geen duidelijke oorzaak bekend, deze vorm komt het meeste voor. Bij de secundaire vorm is wel een duidelijke oorzaak zoals een trauma, operatie of aandoeningen zoals diabetes/schildklierproblematiek/artritis. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een bepaalde tijd van inactiviteit of overbelasting oorzaken kunnen zijn van een frozen shoulder.
Symptomen:
Een frozen shoulder wordt vaak gekenmerkt door een doffe schouderpijn en daarbij beperkingen in het bewegen. Vaak heeft men moeite met bepaalde algemene dagelijkse activiteiten zoals het kammen van de haren en het aantrekken van shirts, truien enz. Ook slapen op de aangedane schouder geeft pijnklachten. Het beloop van deze aandoening is vaak erg langzaam. Er zijn 3 fases te herkennen in het verloop:
Fase 1: in de bevriezingsfase staat pijn en de ontsteking van het gewrichtskapsel (capsulitis) op de voorgrond. De duur van dit stadium kan variëren van 6 weken tot 9 maanden.
Fase 2: in de bevroren fase staat de verstijving van de schouder op de voorgrond. De pijn vermindert, maar de schouderfunctie is sterk beperkt. Deze fase duurt gemiddeld 4 tot 9 maanden.
Fase 3: in de ontdooifase treedt geleidelijk herstel van de beweeglijkheid van het schouder gewricht op. De functie kan volledig herstellen. De duur van deze fase kan uiteenlopen van 5 tot 26 maanden.
Fysiotherapie is er in fase 1 op gericht om u te adviseren in aanpassingen aan houding/activiteit, oefentherapie en het voorkomen van andere klachten door compensatie. In deze fase is het mogelijk om een injectie te laten zetten. Dit kan helpen met het verkorten van de bevriezingsfase en verminderen van de pijn. Het is echter geen zekerheid dat de injectie ook daadwerkelijk het gewenste effect heeft.
Fysiotherapie is er in fase 2 op gericht om de beweeglijkheid langzaam te verbeteren, het kapsel te rekken, oefentherapie voor het verbeteren van kracht en stabiliteit op de juiste manier, adviseren en begeleiden van houding/activiteiten. In deze fase maken wij gebruik van specifieke mobilisatie/rek technieken, dry needling en triggerpoints. Onze ervaring is dat deze behandeling een zeer goede bijdrage levert aan het herstel.
Fysiotherapie is er in fase 3 op gericht om de beweeglijkheid volledig terug te brengen, kracht en stabiliteit te optimaliseren en ter preventie oefeningen aan te leren. Daarnaast het begeleiden in extreme bewegingen in bijvoorbeeld sport.
Therapieën: Fysiotherapie, revalidatie, dry needling/triggerpoints en oefentherapie.
Artrose van de schouder
Artrose is een aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten beschadigd is. Bij artrose in de schouder, slijt het kraakbeen in het schoudergewricht. Het kraakbeen zorgt ervoor dat de botten in het gewricht soepel kunnen bewegen. Als het kraakbeen slijt, schuren de botten langs elkaar heen en ontstaan er pijnklachten.
Oorzaak:
Vaak is de exacte oorzaak van artrose in de schouder niet te achterhalen. Oorzaken kunnen zijn trauma waardoor er schade aan het kraakbeen is ontstaan, langdurige overbelasting en langdurige gewrichtsontstekingen zoals bij reuma.
Symptomen:
De meest voorkomende klacht bij artrose is pijn. Bij artrose tussen de kop en kom van de schouder zit de pijn diep in de schouder en is niet specifiek aan te wijzen. Bij artrose in het AC gewricht (tussen schouderdak en sleutelbeen) wordt de pijn met name aan de bovenkant van de schouder gevoeld. In het begin is de pijn er met name in belasting, later ook in rust. Een kenmerk is dat het beeld van klachten wisselt, er woorden goede en minder goede dagen ervaren.
Fysiotherapie is er op gericht om de bewegingen in de schouder zo optimaal en pijnvrij mogelijk te maken en oefentherapie om de kracht/stabiliteit te optimaliseren. Daarnaast is het belangrijk om rustig te blijven bewegen en zware belasting te vermijden.
Therapieën: Fysiotherapie, oefentherapie en medical taping.
Schouderluxatie (Schouder uit de kom)
Bij een schouderluxatie spreken we van het uit de kom gaan van de schouder. De kop van de bovenarm zit dan niet meer op zijn plek in de schouderkom. De kop kan gedeeltelijk uit de kom geschoven zijn, dit noemen we een subluxatie. De kop kan ook helemaal uit de kom zijn, dan spreken we van een totale luxatie.
Oorzaak:
Oorzaken van een schouderluxatie zijn vaak een trauma zoals een harde val op de schouder of arm, een harde werpbeweging of een snelle plotselinge beweging. Daarnaast kan hypermobiliteit (te soepel in gewrichten/pezen/banden) een oorzaak zijn.
Symptomen:
Een schouderluxatie geeft vaak veel pijn. Door de verkeerde positie van de kop staan de spieren, pezen, banden en het kapsel erg strak. Daardoor is de arm moeilijk te bewegen en ervaart men veel pijn. Vaak schiet de arm aan de voorzijde uit de kom, dat is dan goed te zien aan de zwelling aan de voorzijde van de arm. Een luxatie naar de achterzijde van de arm komt ook voor en gebeurt vaak door een harde val op een gestrekte arm. Deze luxatie is moeilijker te zien aan de vorm van de schouder.
Fysiotherapie is gericht op het optimaliseren van de stabiliteit/kracht van de schouder en het schouderblad, het begeleiden van terugkeer in activiteiten en sport. Ook zullen er preventief oefeningen aangeleerd worden om een luxatie te voorkomen.
Therapieën: Fysiotherapie, oefentherapie en medical taping.
Overige schouderklachten
Bij overige schouderklachten of vragen kunt u contact opnemen met onze praktijk, wij informeren u graag.