Knieklachten

 

 

De Knie

Het kniegewricht bestaat uit 2 gewrichten. Het bovenbeen en onderbeen vormen samen een gewricht en het bovenbeen en knieschijf vormen samen een gewricht. Het kuitbeen daarentegen maakt niet direct deel uit van het gewricht, maar is een zeer belangrijk aanhechtingspunt van spieren, pezen en banden.

Het kniegewricht bestaat verder uit verschillende andere structuren:

• Het kniekapsel omvat het gewricht, dit is aan de binnenzijde bekleed met een gewrichtslijmvlies (synovia).
• Kniebanden: de binnenband, de buitenband, de voorste kruisband en de achterste kruisband zijn hiervan de bekendste.
• Meniscus: de binnenmeniscus en de buitenmeniscus.
• Kraakbeen zit tussen het bovenbeen en onderbeen, maar ook tussen het bovenbeen en de knieschijf.
• Spieren en pezen.
• Slijmbeurzen

A-Specifieke knieklachten

Dit zijn knieklachten waarbij er geen afwijkingen gevonden worden als men een röntgen foto, MRI of echo maakt. Dit wil niet zeggen dat er geen klachten zijn, maar dat de oorzaak is niet direct zichtbaar. Dit soort klachten komen juist veel voor en kunnen door verschillende oorzaken ontstaan, waaronder door spierspanningen, triggerpoints, stress, houding, overbelasting, disfunctie van de knie of door letsel aan een ander gewricht.

Fysiotherapie is gericht op het adviseren in belasting, belastbaarheid en houding, optimaliseren van de beweeglijkheid van het hele kniegewricht en/of andere gewrichten, verminderen van spierspanningen, optimaliseren van kracht en stabiliteit.

Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.

Meniscus

De meniscus zit aan zowel de binnenkant (C-vormig) als buitenkant (O-vormig) van de knie. Het wordt ook wel de schokdemper van de knie genoemd. Het bestaat uit elastisch weefsel en zit tussen het onderbeen en het bovenbeen in. Het beschermt het kraakbeen en zorgt voor stabiliteit/stevigheid van het kniegewricht.

Oorzaak:

Meniscusletsel komt veel voor bij zowel jong als oud. Bij jonge mensen is de meniscus nog tamelijk stevig en elastisch, dan zorgt vaak een heftige draaibeweging of extreme buigbeweging van de knie voor schade. Vaak gebeurt dit bij sportactiviteiten of een ongeval. Bij oudere mensen slijt de meniscus naarmate de leeftijd vordert en wordt deze zwakker. Hierdoor kan de meniscus bij minder heftige draaibewegingen of misstappen schade oplopen.

De meniscus kan scheuren op verschillende manieren en plaatsen, dit hangt sterk af van het soort trauma, slijtage, degeneratief of langdurig verkeerd belasten.

Symptomen:

Een scheur of beschadiging van de meniscus kan de volgende klachten veroorzaken: directe pijn in de knie, zwelling, de knie buigt en strekt vaak niet helemaal meer, de knie schiet een soort van op slot, een klikkend gevoel en instabiliteit.

Als de klachten komen door slijtage/degeneratief is er niet altijd sprake van zwelling.

Diagnose:

Bij de fysiotherapeut kunt u terecht voor advies en beoordeling van uw knieklachten. Door middel van een anamnese, onderzoek en specifieke testen kan er ingeschat worden of er schade is. Het is mogelijk dat de fysiotherapeut u doorverwijst naar de huisarts voor aanvullend onderzoek, zodat er zekerheid is over de schade. Dit zal zijn doormiddel van een MRI-scan, echo of orthopeed.

Behandeling:

Er moet bepaald worden of er een operatie nodig is. Er kan een stukje van de meniscus afgehaald worden of de meniscus wordt gehecht. Er zijn ook gevallen waarbij er niet geopereerd wordt en er voor conservatief beleid gekozen wordt.

Conservatieve behandeling (geen operatie):

• Bij een irritatie van de meniscus kan rust, fysiotherapie en gerichte oefentherapie ervoor zorgen dat de knie pijnvrij en weer volledig functioneel wordt.
• Bij slijtage of degeneratieve schade van de meniscus is er een goede kans dat met een juiste behandeling fysiotherapie/oefentherapie en aanpassing van de belasting leidt tot goed functioneren van de knie. De klachten kunnen geheel verdwijnen of tot een acceptabel niveau dalen.

Operatieve behandeling:

Het uitgangspunt van een operatieve behandeling is om de meniscus zo intact mogelijk houden, zodat de kans op kraakbeenslijtage zo beperkt mogelijk blijft.

• Gedeeltelijk of geheel verwijderen van de meniscus gebeurt via een kijkoperatie (arthroscopie). Hierbij wordt er vaak een klein deel van de meniscus verwijderd, dit gebeurt als de meniscus niet meer te hechten is of de meniscus het kniegewricht blokkeert. Hersteltijd: circa 1 week krukken en 6-8 weken herstel.
• Hechten is de meest ideale optie, omdat de meniscus dan geheel behouden blijft. Hierbij wordt door middel van een kijkoperatie met verschillende hechtingen het meniscusweefsel aan elkaar gezet. Voordeel van deze operatie is het behoud van de meniscus en daarmee het behoud van de schokdemper. Hersteltijd is langer dan bij het (gedeeltelijk) verwijderen van de meniscus: circa 4-6 weken krukken en 3 tot 6 maanden herstel.

Fysiotherapie is gericht op advies qua schade in de knie, aanpassen van belasting/belastbaarheid, verbeteren van beweeglijkheid, optimaliseren van kracht en stabiliteit.  

Therapieën: Fysiotherapie, revalidatie, oefentherapie en medical taping.

Voorste Kruisband Letsel (Ligamentum Cruciatum Anterior)

De voorste kruisband loopt centraal in de knie en is één van de belangrijkste banden van de knie. De functie is het stabiliseren van de knie in voor-, en achterwaartse richting. De voorste kruisband is goed doorbloed, bij een scheur of volledige scheur blijft er van de doorbloeding en kruisband niet veel over. Hierdoor kan de kruisband niet herstellen van een trauma.

Oorzaak:

Voorste kruisband letsel wordt bijna altijd veroorzaakt door sportletsel of een ongeluk. Het betreft vaak een trauma waarbij het onderbeen naar buiten draait, terwijl de knie naar binnen staat. Ook een extreme buiging of harde overstrekking kan een oorzaak zijn van een scheur van de voorste kruisband.

Symptomen:

Bij een voorste kruisband scheur treedt er vaak snel (binnen paar uur) zwelling op in het kniegewricht, dit vanwege een bloeding van de kruisband. Nadien is er vaak een gevoel van instabiliteit, een onzeker en zwak gevoel van de knie. Op het moment van scheuren wordt er vaak een knak of knoep gevoel waargenomen.

Vaak is er naast de voorste kruisbandscheur ook sprake van ander letsel in de knie, zoals een meniscusscheur, binnen-, buitenbandscheur of kraakbeenschade.

Diagnose:

Bij de fysiotherapeut kunt u terecht voor advies en beoordeling van uw knieklachten. Door middel van een anamnese, onderzoek en specifieke testen kan er ingeschat worden of én wat voor schade er is. Het is mogelijk dat de fysiotherapeut u doorverwijst naar de huisarts voor aanvullend onderzoek, zodat er zekerheid is over de schade. Dit zal vastgesteld worden doormiddel van een MRI-scan of een orthopeed.

Behandeling:
Er moet bepaald worden of de voorste kuisband operatief herstelt wordt of dat er gekozen wordt voor een beleid waarbij er zonder kruisband verder gegaan wordt.

Conservatieve behandeling (geen operatie):
Dit betekent dat er gekozen wordt om verder te gaan zonder voorste kruisband van de knie. Dit is met name geschikt voor mensen die ouder zijn, geen klachten hebben in dagelijkse activiteiten, niet intensief sporten, geen contact en draai/keer sporten doen.

De spieren, pezen, banden andere structuren zullen deels de functie van de voorste kruisband over moeten nemen. Er zal rekening gehouden moeten worden dat dit constante training van deze structuren vraagt.

Operatieve behandeling:

Bij een operatie van de voorste kruisband wordt er een reconstructie gedaan. Hierbij wordt een deel van de binnenzijde van de hamstring pees of knieschijf pees gebruikt om een nieuwe voorste kruisband te maken. Deze wordt op de oorspronkelijke plaats van de voorste kruisband vastgezet met een schroef.

Deze nieuwe voorste kruisband moet langzaam vastgroeien en inkapselen in het kniegewricht. Het heeft maanden nodig voordat de nieuwe pees de functie van de voorste kruisband weer uit kan voeren. Daarnaast moeten er nieuwe zenuwen ingroeien, dit is niet te testen of constateren, ook niet met een MRI.

De gehele revalidatie duurt 9 tot 12 maanden, waarvan de eerste weken op krukken gelopen moet worden. Hierna wordt de belasting in overleg met de fysiotherapeut rustig opgebouwd.

Fysiotherapie is gericht op advies qua schade in de knie, aanpassen van belasting en belastbaarheid, optimaliseren van het looppatroon, verbeteren van beweeglijkheid, optimaliseren van kracht en stabiliteit. 

Therapieën: Fysiotherapie, revalidatie, oefentherapie en medical taping.

Binnen/Buitenband Letsel (Ligamentum Collaterale mediaal/lateraal)

De binnen- en buitenbanden zitten aan de zijkanten van de knie en verbinden het bovenbeen en onderbeen. Deze banden zorgen voor zijwaartse stabiliteit en stevigheid. Het voorkomt dat uw knie te ver naar buiten of binnen gaat staan.

Oorzaak:

Letsel aan de binnen-/buitenband komt veel voor bij contactsporten en bij sporten waarbij veel kap, draai en sprongbewegingen gemaakt worden. Ook een ongeluk of een plotselinge harde zijwaartse beweging kan een oorzaak zijn. De band kan dan oprekken of zelfs scheuren. Het afscheuren van de van de banden gebeurt niet vaak. Daarnaast komt letsel aan de binnenband vaker voor dan aan de buitenband.

Symptomen:

Bij een letsel aan de binnen- of buitenband ervaart men vaak scherpe pijn, zwelling, stijfheid en instabiliteit en er kan een knappend of scheurend geluid worden waargenomen. De pijn zit specifiek aan de buiten- of binnenkant van de knie en een zijwaartse beweging of druk wordt als erg pijnlijk ervaren.

Bij het compleet afscheuren van de band voelt het alsof de knie een soort uit de kom gaat. Het voelt erg instabiel, er kan bijna niet op gesteund worden en er zal een flinke zwelling ontstaan.

De ernst van het inscheuren of afscheuren van de band kan in 3 graden aangeduid worden:
Graad 1 scheur: er zijn een paar vezels gescheurd, lichte pijn en volledige functie.
Graad 2 scheur: er zijn meerdere vezels gescheurd, pijn, lichte instabiliteit en bewegingsbeperking.
Graad 3 scheur: alle vezels zijn gescheurd, veel pijn, flinke bewegingsbeperking, instabiliteit en zwelling. Hierbij is vaak ook de meniscus en/of voorste kruisband aangedaan.

Diagnose:

U kunt bij ons terecht voor advies en beoordeling van uw knieklachten. Door middel van een anamnese, onderzoek en specifieke testen kan er ingeschat worden of en wat voor schade er is. Het is mogelijk dat de fysiotherapeut u doorverwijst naar de huisarts voor aanvullend onderzoek, zodat er zekerheid is over de schade. Dit zal worden vastgesteld door een MRI-scan of Orthopeed.

Het is bij binnen- of buitenband letsel belangrijk dat er zo spoedig mogelijk duidelijkheid over de schade is. Bij letsel dient een brace gedragen te worden ter bescherming in zijwaartse richting.

Behandeling:

Letsels aan de binnen- of buitenband hebben een goede prognose. Vaak is er geen operatie nodig en treedt er een goed herstel op. In enkele specifieke gevallen kan er in de acute fase geopereerd worden.

Opgerekt: bij een oprekking van de binnen of buitenband is er niet direct behandeling nodig. Wel is het raadzaam contact op te nemen met de fysiotherapeut. Deze kan u adviseren over de belasting/belastbaarheid en een goed trainingsschema geven voor het voorkomen van herhaling.

Herstel duurt vaak 4-6 weken tot volledig sporten. Bij oprekking van de band is er geen brace nodig.

Ingescheurd: bij het inscheuren van de binnen- of buitenband dient de behandeling te bestaan uit het dragen van een brace en fysiotherapie. De brace dient ter voorkoming van rek op de band bij zijwaartse bewegingen. De fysiotherapie is gericht op advies over belasting en belastbaarheid, verminderen van de zwelling, verbeteren van de beweeglijkheid en optimaliseren van stabiliteit en kracht. Herstel duurt vaak minimaal 3 tot 6 maanden tot volledig sporten. Het dragen van een brace is aan te raden.

Afgescheurd: bij het afscheuren van de binnen- of buitenband is de behandeling in principe hetzelfde als bij een ingescheurde band. Er bestaat een kans dat er enige speling op de band blijft zitten. Dit kan ten opzichte van intensief sporten een beperking geven. Het herstel duurt minimaal 6 maanden tot sporten. Het dragen van een brace is aan te raden.

Fysiotherapie is gericht op advisering omtrent de schade en de belasting en belastbaarheid, het optimaliseren van het looppatroon, beweeglijkheid, stabiliteit en kracht.

Therapiën: Fysiotherapie, revalidatie, oefentherapie en dry needling.   

Jumpers Knee

Een jumpers knee wordt ook wel een springerknie of patella (knieschijf) tendinopathie genoemd. Het is een aandoening waarbij de patellapees net onder de knieschijf geïrriteerd is, vaak door langdurige overbelasting. De overbelasting kan een irritatie of ontsteking van de patellapees veroorzaken, dit is vaak ter hoogte van het onderbeen onder de knieschijf. In het ergste geval kan de patellapees scheuren, dit gebeurt enkel als de patellapees langdurig heftig overbelast wordt.

Oorzaak:

De oorzaak van de jumpers knee kan liggen in overbelasting van de patellapees, door bijvoorbeeld veel springen, zware krachttraining, trainen op harde ondergronden en fysiek zwaar werk. Verder zijn een disfunctie van het kniegewricht, standafwijkingen van andere gewrichten (enkel/heup), spierverkorting, verminderde stabiliteit/kracht, hypermobiliteit en op jonge leeftijd snel groeien oorzaken van het ontstaan van een jumpers knee.  

Symptomen:

Bij een jumpers knee ervaart men vaak pijnklachten net onder knieschijf, lichte zwelling van de kniepees, stijfheid en opstartpijn. In eerste instantie worden de klachten na een warming-up minder, omdat de spieren warm en goed doorbloed zijn. Er wordt dan een na-reactie waargenomen.  

Er zijn vier stadia van de patellapeesklachten:

• Pijn die ontstaat na de belasting/training.
• Pijn voor en na de belasting/training, de pijn neemt af na de warming-up.
• Pijn is en blijft aanwezig tijdens belasting/training.
• Pijn beïnvloedt dagelijkse activiteiten (niet alleen belasting/training).

Fysiotherapie is erop gericht om advies te geven in de ernst van de jumpers knee, belasting en belastbaarheid. Het verminderen van zwelling en verbeteren van de rekbaarheid van de spieren. Daarnaast is het belangrijk dat er een gericht trainingsschema komt om de stabiliteit, kracht en coördinatie te optimaliseren.

Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.

Knie Artrose

Artrose van de knie is een aandoening waarbij het kraakbeen in de knie aangedaan is. Dit kan tussen het onderbeen en bovenbeen zijn of tussen het bovenbeen en de knieschijf. Kraakbeen helpt om het gewricht soepel te bewegen en wrijving te voorkomen. Daarnaast heeft het de functie om krachten die de knie krijgt bij het lopen en bewegen op te vangen.

Wanneer het kraakbeen beschadigd is of degeneratief dunner wordt, spreekt men van slijtage. Dit noemen we ook wel artrose.

Oorzaak:

De precieze oorzaak van slijtage is niet altijd duidelijk. Het kan verschillende oorzaken hebben zoals: langdurige overbelasting van werk of sport, zwaar overgewicht, langdurige ontstekingen in het kniegewricht, eerdere knieoperaties zoals bijvoorbeeld aan de meniscus, andere aandoeningen of ziektes, stand van de benen, trauma’s en ongevallen.

Symptomen:

In het eerste stadium van artrose hoeft men niet direct klachten te ervaren. De eerste klachten zijn vaak stijfheid of ochtendstijfheid. Daarnaast zien we vaak dat het buigen en strekken van de knie moeizamer wordt, de knie wat gaat kraken (crepiteren), er lichte zwelling ontstaat, er lichte instabiliteit wordt ervaren en er zeurende pijn rondom de gehele knie(schijf) is.

Fysiotherapie is erop gericht u te adviseren in belasting en belastbaarheid, het optimaliseren van de  beweeglijkheid/kracht/stabiliteit en het verminderen van spierspanning rondom het kniegewricht.

Therapieën: Fysiotherapie, oefentherapie en medical taping.

Patellofemoraal Pijnsyndroom

Het patellofemoraal pijnsyndroom is een benaming voor pijnklachten rondom het kniegewricht en de knieschijf. Normaal gesproken ligt de knieschijf in het midden van het kniegewricht, zodat de krachten evenredig verdeeld zijn. Als er een afwijkende stand van de knieschijf is ten opzichte van het kniegewricht is er sprake van een patellofemoraal pijnsyndroom. De afwijkende stand zorgt voor extra kracht en belasting op het kniegewricht tijdens beweging. De te grote belasting kan zorgen voor pijnklachten en irritatie/ontsteking van structuren rondom de knieschijf en het kniegewricht.

Oorzaak:

De oorzaak van het patellofemoraal pijnsyndroom ligt vaak in een disfunctie van het kniegewricht. Een disbalans van de bovenbeenspieren (M. Quadriceps) is de meest voorkomende oorzaak. Vaak trekt de buitenste spier (M. Vastus Lateralis) harder aan de knieschijf dan de binnenste spier (M. Vastus Medialis), met als gevolg dat de knieschijf te ver naar de buitenkant wordt getrokken. Hierdoor spoort de knieschijf niet goed over het bovenbeen bij het buigen en strekken van de knie.

Oorzaken van de disbalans van de bovenbeenspieren kunnen zijn: spierzwakte/instabiliteit, hypermobiliteit, overbelasting, spierverkorting, groeispurten, slechte stand voeten, verkeerd schoeisel of eerdere knieblessures.

De klachten komen het meeste voor bij kinderen en jong volwassenen.

Bij het patellofemoraal pijnsyndroom wordt geen schade aan het kraakbeen waargenomen. Indien de klachten ontstaan door schade van het kraakbeen achter de knieschijf is dit een andere aandoening, dan is er sprake van retropatellaire chondropathie of artrose

Symptomen:

Mensen met deze klachten ervaren vaak pijnklachten aan de voorzijde van de knie, net onder of rondom de knieschijf. De pijnklachten kunnen uitstralen naar de knieholte of het kniegewricht zelf. Pijnklachten nemen vaak toe wanneer de belasting/druk op het patellofemoraal gewricht hoog is. Voorbeelden hiervan zijn: traplopen, lang wandelen, hurken, knielen, lang in één houding zitten, springen en fietsen met veel weerstand.

Fysiotherapie is gericht op het aanpassen van belasting en belastbaarheid, verminderen van spierspanningen, optimaliseren van beweeglijkheid, verbeteren van kracht/stabiliteit/coördinatie en advies in steunzolen, medicijnen en/of brace.

Therapieën: Fysiotherapie, oefentherapie, dry needling/triggerpoints en medical taping.

Andere knieaandoeningen

Bij overige knieaandoeningen of vragen kunt u contact opnemen met onze praktijk, wij informeren u graag.