Enkelklachten

De enkel

Het enkelgewricht bestaat uit twee gewrichten.

Gewricht 1: het bovenste spronggewricht, dit bestaat uit drie botdelen: het kuitbeen (fibula), het scheenbeen (tibia) en het sprongbeen (talus). Hierdoor is het mogelijk om de enkel te buigen (dorsaflexie) en te strekken (plantairflexie).

Gewricht 2:  het onderste spronggewricht, dit bestaat uit het sprongbeen (talus) en hielbeen (calcaneus). Hierdoor is het mogelijk om de enkel zijdelings te bewegen. Bewegen van de enkel naar binnen (inversie) en bewegen van de enkel naar buiten (eversie).

Deze spronggewrichten zijn ten opzichte van elkaar bedekt met kraakbeen. Daaromheen zit het gewrichtskapsel, banden, spieren en pezen. Deze zorgen voor de bewegingen en stabiliteit van de enkel.

A-specifieke enkelklachten

Dit zijn enkelklachten waarbij er geen afwijkingen gevonden worden als men een röntgen foto, MRI of echo maakt. Dit wil niet zeggen dat er geen klachten zijn, maar dat de oorzaak niet direct zichtbaar is. Dit soort klachten komen juist veel voor en kunnen door verschillende oorzaken ontstaan, waaronder spierspanningen, triggerpoints, stress, houding, overbelasting, disfunctie van de enkel of door letsel aan een ander gewricht.

Fysiotherapie is gericht op het adviseren in belasting/belastbaarheid en houding, optimaliseren van de beweeglijkheid van het hele enkelgewricht en/of andere gewrichten, verminderen van spierspanningen, optimaliseren van kracht en stabiliteit.

Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.

Enkelverzwikking (Enkeldistorsie)

Een enkelverzwikking is het omslaan van de enkel naar binnen of buiten, hierbij beschadigt het weefsel en de enkelbanden. De buitenste banden beschadigen sneller dan de binnenste banden. De enkelbanden zorgen voor stabiliteit en dat de enkel en voet beperkt worden in het zijwaarts bewegen. Als de enkel uiteindelijk toch teveel zijwaarts beweegt kunnen de enkelbanden uitrekken of uiteindelijk scheuren.

Er zijn verschillende gradaties van deze blessure:

• Graad 1: een klein aantal vezels scheuren. Dit resulteert in een beetje pijn en lichte zwelling, maar u kunt nog blijven bewegen. Dit noemen we een verrekking.
• Graad 2: een groter gedeelte van de vezels scheurt. Dit resulteert in pijn en zwelling, u bent licht beperkt in bewegen en voelt wat instabiliteit. Dit noemen we een scheurtje. 
• Graad 3: alle vezels scheuren van een band.  Dit resulteert in veel pijn, grote zwelling en bloeduitstortingen. U bent beperkt in bewegen en kunt de enkel niet goed belasten. Dit noemen we afscheuren.

De meeste verzwikkingen betreffen graad 1 of 2.

Oorzaken:

De meeste verzwikkingen ontstaan bij sporten, springen, misstappen of een trauma. De volgende factoren zijn van invloed: verminderde stabiliteit, spierzwakte, disfunctie enkel, slechte voetenstand en overbelasting.

Symptomen:

Bij een enkelverzwikking hoor je soms een klikkend of knappend geluid. Vaak is er direct pijn en een zwelling en wordt de enkel uiteindelijk ook blauw. Het lopen doet pijn of lukt nauwelijks en de dag na het incident is de enkel extra stijf en kan de enkel niet goed naar binnen- of naar buiten draaien.

Fysiotherapie is gericht op het adviseren met betrekking tot de schade, de belasting/belastbaarheid, het optimaliseren van het looppatroon, beweeglijkheid, stabiliteit en kracht.

Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.

Achillespees ontsteking

De achillespees is geen spier maar een dikke stevige pees in het onderbeen die de kuitspier en het hielbeen verbindt. De functie van de pees is het overbrengen van kracht van de kuitspier naar de hiel en voet. Hierdoor is het mogelijk om de voet te buigen. De pees zorgt ervoor dat uw voet zich met kracht kan afzetten van de grond als u loopt, hardloopt of springt. 

De achillespees kan ontstoken raken, dit wordt ook wel tendinitis genoemd. De ontsteking zit vaak een paar centimeter boven de aanhechting bij het hielbeen of kuitspier. Het kan ook zijn dat de ontsteking/irritatie meer naar boven in de achillespees zit. Dit is een duidelijk verschil, de achillespeesklachten bij de kuitspier herstellen beter dan bij het hielbeen. Er kan soms ook tegelijkertijd sprake zijn van een slijmbeursontsteking.   Recht trekken???

Er kan ook sprake zijn van een tendinose, dit is anders dan een achillespeesontsteking. Bij een tendinose is er geen sprake van een ontsteking, maar van degeneratie. Dit wil zeggen dat de pees langzaam achteruit gaat in kwaliteit. Hierbij is er ook kans dat de achillespees inscheurt of volledig scheurt.

Oorzaken:

De oorzaak van een achillespees ontsteking is vaak overbelasting, instabiliteit van de enkel, verkeerd schoeisel, verkeerde stand voeten, overgewicht of een disfunctie van de enkel. Acuut letsel, zoals een trap op de enkel, kan ook een achillespees ontsteking veroorzaken.

Een verdikt of groot hielbeen kan een extra oorzaak zijn van een ontsteking/irritatie van de achillespees en/of slijmbeurs (Haglund Exostose).

Symptomen:

Bij een ontsteking aan de achillespees ervaart men vaak pijn, zwelling en warmte ter hoogte van de achillespees. Vaak voelt de pees stijf en zijn de eerste passen het meest pijnlijk. De pijn kan uiteindelijk doorstralen tot in de kuit of onder het hielbeen. Door de stijfheid kan er een lichte bewegingsbeperking zijn.

Activiteiten zoals hardlopen, springen en voetballen zijn provocerend.

Fysiotherapie is gericht op het adviseren in belasting en belastbaarheid, zooltjes en schoeisel. Het optimaliseren van de beweeglijkheid, rekbaarheid, kracht en stabiliteit.

Therapieën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.

Slijmbeursontsteking bij de hiel/achillespees

De slijmbeurs bij de hiel en achillespees zit zowel tussen de achillespees en de huid, maar ook tussen de achillespees en het hielbeen. Een slijmbeurs is een zakje gevuld met vocht en zorgt ervoor dat structuren en weefsel bij het hielbeen goed over elkaar heen bewegen. Bij een ontsteking blaast de slijmbeurs zich op en komt er te veel wrijving tussen de structuren.

Oorzaak:

Een slijmbeursontsteking bij de hiel/achillespees ontstaat vaak door langdurige en herhalende bewegingen, overbelasting, disfunctie van de enkel, spierzwakte, verkeerd schoeisel, verkeerde stand van de voeten of een acuut trauma zoals een trap ter hoogte van de slijmbeurs. 

Een verdikt of groot hielbeen kan een extra oorzaak zijn van een ontsteking/irritatie van de achillespees en/of slijmbeurs (Haglund Exostose).

Symptomen:

Bij een slijmbeursontsteking ervaart men vaak pijn en een zwelling bij het hielbot / de achillespees. Dit zorgt voor klachten bij het dragen van schoenen. De pijn is vaak aanwezig bij de eerste stappen ‘s morgens of na belasting zoals wandelen of sporten.

Fysiotherapie is gericht op het adviseren in belasting en belastbaarheid, zooltjes en schoeisel, het optimaliseren van de beweeglijkheid, rekbaarheid, kracht en stabiliteit.

Therapiën: Fysiotherapie, dry needling/triggerpoints, oefentherapie en medical taping.   

Enkelbreuk, Avulsie fractuur, Stress fractuur of Naviculaire fractuur

Er bestaan verschillende soorten fracturen in het enkelgewricht of voet. Hieronder een korte toelichting.

Enkelbreuk van het gewricht

Dit is een breuk in het enkelgewricht bij het bovenste spronggewricht. Hier komen het kuitbeen en het scheenbeen samen, omgeven door een bindweefselstructuur (syndesmose). De breuk in dit gebied komt het vaakst voor in het kuitbeen, maar ook het scheenbeen kan breken of barsten.

De syndesmose is zeer belangrijk voor de stabiliteit van de enkel en moet altijd goed gecontroleerd worden. De fysiotherapeut kan dit testen d.m.v. een specifieke test of door een MRI scan.

Als het kuitbeen nog goed in positie is na de breuk dan moet de enkel/onderbeen in het gips of brace. Het duurt vaak 6 tot 8 weken voordat het been weer goed belast kan worden.

Als het scheenbeen nog goed in positie is na de breuk dan moet de enkel/onderbeen in het gips. Het duurt vaak 6 tot 8 weken voordat er weer begonnen mag worden met belasten.

Als het gewricht niet goed in positie is na de breuk dan moet de enkel/onderbeen gefixeerd worden met een operatie.

Avulsie fractuur

Dit is een kleine fractuur, ook wel een botschilletje genoemd. Dit komt vaak voor bij het kuitbeen. Deze fractuur kan ontstaan als de enkelband scheurt en de band een stukje bot lostrekt.

Het herstel en de behandeling is vaak hetzelfde als bij een enkelverzwikking/distorsie. Als het een groot stuk bot is dat afbreekt dan is het mogelijk dat het betreffende deel in het gips moet.

Stress fractuur / Naviculaire fractuur

Dit betreft een kleine breuk in een voetwortel/middenvoetsbeentje en komt het vaakst voor in het os naviculaire (één van de middenvoetsbeentjes). Het zijn vaak kleine scheurtjes, maar deze doen veel pijn. Deze kleine breuk wordt vaak veroorzaakt door overbelasting,  harde ondergronden of verkeerde opbouw van sport.

Het herstel is afhankelijk van hoe groot de kleine breuk is en waar het zit. Dit kan van enkele weken tot maanden zijn. Vaak moet men tijdelijk een braceschoen dragen.

Therapieën: Fysiotherapie, oefentherapie, dry needling/triggerpoints en medical taping.

Andere enkelaandoeningen

Bij andere enkelklachten of vragen neem contact op met onze praktijk en wij informeren u graag.